Katherine Webb - Dziedzictwo

Czytam literaturę popularną. Niestraszne są mi książki z ogromnym napisem na okładce: wydane w 100 krajach albo milion sprzedanych egzemplarzy tudzież zakochały się w niej tysiące kobiet. Stosunkowo często (oczywiście nie zawsze) te książki łączy jedno - miażdżące recenzje krytyków. Czytam te książki przede wszystkim z jednego, zasadniczego powodu - chcę mieć na ich temat własne zdanie. Lubię móc powiedzieć z pełnym przekonaniem: Pięćdziesiąt twarzy Greya to okropny gniot i literacki bubel, dlatego że sama przeczytałam tą książkę, a nie dlatego że wszyscy tak mówią. Lubię wiedzieć, co fascynuje czytelników na całym świecie, wyobrazić sobie pobudki, dla których sięgają do takiej, a nie innej literatury. Nawet najsłabsza lektura poszerza horyzonty, a jak mówiła Wisława Szymborska: Nawet najgorsza książka może coś dać do myślenia w taki czy inny sposób; może dlatego, że jest zła, ale może dlatego, że coś tam w niej jest, tylko się nie udało. To też powody, dla których kończę każdą rozpoczętą lekturę.

Sięgając po Dziedzictwo Katherine Webb, zdawałam sobie sprawę, że to już bestseller, ale szczęśliwie nie utkwiło mi w pamięci, czy z kategorii tych byle jakich czy naprawdę dobrych. Powieść rozpoczyna się w dość oklepany, powiedziałabym standardowy sposób: spadek dla dwóch sióstr, a w gratisie powrót wspomnień z przeszłości wiążący się z przywołaniem pewnej tajemnicy. Historia toczy się dwutorowo: współcześnie i przed niemal wiekiem.

Niestety Dziedzictwo nie wychodzi poza schemat ani na krok. Stopniowo, strona po stronie, wszystko układa się w całość. Erica i Beth spotykają odpowiednich ludzi, prowadzą odpowiednie rozmowy, na strychu odnajdują się odpowiednie listy i zdjęcie. Dialogi są sztywne, emocje niby są, ale jakby ich nie było, bohaterki są nijakie, przygaszone. Rzecz dzieje się w pięknej, angielskiej willi - klimat do spędzenia zimowych świąt bardzo adekwatny.

Kanwa tej powieści to ten sam model, na którym swój kryminał oparł Stieg Larsson. W Mężczyznach, którzy nienawidzą kobiet podstawy są dokładnie takie same: niewyjaśnione zaginięcie dziecka w przeszłości, akcja tocząca się w wielkiej posiadłości, dociekliwy główny bohater. Czemu Dziedzictwo wypada tak blado, a pierwszy tom trylogii Milennium mnie zachwyca? (Od razu zaznaczam, że Webb pisze bardzo poprawnie, nie można nic zarzucić jej językowi.) Bo Larsson stworzył Lisbeth Salander - mocną, intrygującą postać. Coś (a raczej kogoś) wychodzącego poza wytyczone ramy. U Webb nie ma absolutnie żadnego takiego elementu wśród postaci, miejsc czy sytuacji wykorzystanych w książce.

W moim odczuciu to okropnie nudna powieść. Ale to, co ja poczytuję za jej ułomność, jest równocześnie jej siłą. W pewnych momentach życia możemy nie mieć ochoty na nic wymagającego, a wręcz przeciwnie - coś sprawdzonego, pewną lekturę, która łatwo pozwoli nam się oderwać od rzeczywistości i będziemy mogli z dużą dozą prawdopodobieństwa spodziewać się, co się w niej wydarzy. Książkowa poduszka bezpieczeństwa. Doskonale rozumiem sukces Dziedzictwa.