Cormac McCarthy - Suttree

Na ostatniej stronie okładki tej książki jest napisane, że to najzabawniejsza powieść McCarthy`ego. Gdy to przeczytałam, parsknęłam śmiechem. Uznałam to za żart lub chwyt reklamowy, bo jak McCarthy może mnie rozśmieszyć? Chyba tylko takim napisem na okładce. Wątki, które znałam z To nie jest kraj dla starych ludzi czy Krwawego południka, nie bawiły mnie ani trochę (jeśli kogoś tak, to chyba wymaga wizyty u psychiatry i pracy nad swoimi zaburzeniami osobowości). To były śmiertelnie poważne, brutalne powieści. Przysłówka śmiertelnie użyłam nieprzypadkowo. Czy w Suttree było coś, co rzeczywiście wywołało uśmiech na mojej twarzy?

Lata 50. w Stanach. Tytułowy Suttree, młody mężczyzna (alter ego pisarza?), wagabunda, z nieznanych czytelnikowi powodów zrywa kontakt z rodziną, wyprowadza się do barki na rzece. Wiedzie beztroskie życie, niczego nie planuje, nie zastanawia się, gdzie będzie jutro i czy będzie miał co jeść. Zarabia dorywczo, włóczy się po mieście i okolicach, zadaje się z różnymi podejrzanymi typami. Nie wynika z tego nic dobrego - pijackie bijatyki, schadzki z prostytutkami, pobyt w więzieniu.

Całość utrzymana w typowej dla McCarthy`ego konwencji: okrutna i brudna rzeczywistość. Beznadzieja. Tyle że tym razem w tym całym koszmarze uważny czytelnik napotka wiele humorystycznych wątków. Oczywiście to raczej czarny humor, bezlitosne riposty wypowiadane w chmurze papierosowego dymu wypełniającego speluny, do których za żadne skarby nikt przy zdrowych zmysłach nie chciałby trafić. Dużo tu ironii, trochę groteski. Gwarancją śmiechu do łez są też wszystkie spotkania Suttree`go z głupkowatym kolegą, którego poczynaniami kieruje tylko mu znana logika.

Powieść została napisana w intrygujący sposób. Brakuje tu znaków interpunkcyjnych określających jasno ramy dialogów. Mamy także do czynienia z żonglerką między narracją pierwszo- i trzecioosobową. Książka nie ma wyraźnego początku i zakończenia - wydaje się być wyrwana z większej całości. Jednocześnie sprawia wrażenie luźno poskładanej, niekoniecznie chronologicznie.

Dla fanów amerykańskiego pisarza - lektura obowiązkowa. Świetna pozycja na rozpoczęcie przygody z tym tajemniczym autorem. Generalnie polecam. Ale nie wrażliwcom, bo dużo tu rozlanej krwi i innych płynów ustrojowych...